Czym jest mała retencja?

Polska pod względem zasobów wodnych przypadających na jednego mieszkańca w państwach wspólnoty europejskiej zajmuje czwarte miejsce od końca. Nasze zapasy wody są uzależnione od odpadów atmosferycznych. Przy czym ważne dla gromadzenia wody jest, aby opad był powolny, a nie nawalny, by nasycał glebę, a nie szybko i powierzchniowo spływał do najbliższej rzeki. Z tego samego powodu tak ważna jest zimowa pokrywa śniegu. To z topniejącego śniegu najkorzystniej są zasilane rzeki, zapewniając zasób wody na wiele tygodni, a czasem nawet miesięcy. 

Obecny zły stan bilansu wodnego jest wynikiem wieloletnich zaniedbań w rolnictwie i leśnictwie oraz nieprawidłowych działaniach melioracyjnych, w których skupiano się na osuszaniu terenu poprzez przyspieszanie odpływu wód gruntowych. 

Zabezpieczeniem i ochroną przed ekstremalnymi zjawiskami jak np.: susze jest właściwie rozumiana melioracja, czyli poprawianie warunków wodnych gruntu. Można to osiągnąć poprzez   retencjonowanie wody. Jednym ze sposobów jest budowa dużych zbiorników retencyjnych. Są one bardzo ważne. Jednak ich niewielka całkowita pojemność nie daje pełnej ochrony przed powodzią i suszą. Dlatego istotne jest też gromadzenie wody w sposób rozproszony, w stawach, czy lokalnych podpiętrzeniach rzecznych. W ten sposób przestrzeń staje się punktowo nasycona lokalnymi, niewielkimi, ale bardzo ważnymi dla środowiska „magazynami” wody, a docelowo cały obszar nasyca się wodą. Takie podejście nazywa się odpowiednio małą retencją i retencją glebową. Poza funkcją ekologiczną mała retencja sprzyja rozwojowi lub poprawie krajobrazu naturalnego. Urozmaicony krajobraz jest magnesem dla fauny, ale też poprawia atrakcyjność turystyczną danego obszaru, ponadto zwiększa wartość nieruchomości.

Działania zmierzające do magazynowania wody poprzez stosowanie małej retencji przyczyniają się do likwidacji skutków suszy, przeciwdziałania powodzi, czy ochrony przed wyschnięciem istniejących obszarów wodno-błotnych. Mała retencja jest również stosowana w lasach. Wzmacnia to odporność lasu na zagrożenia związane ze zmianami klimatu oraz przyciąga ptaki, płazy w tym gatunki rzadkie.

Zbiorniki wodne powstające w lasach w ramach małej retencji to również doskonałe zabezpieczenie kompleksu leśnego przed pożarem oraz magazyn wody niezbędnej do gaszenia ognia. Obiekty wchodzące w skład małej retencji mają również drogi dojazdowe, co w razie zagrożenia pozwala dotrzeć odpowiednim służbom w głąb lasu.

Mała retencja w lesie oraz siec dróg w lesie to również zmniejszenie zagrożenia i kosztów ratowniczych.