Pomimo wielu wysiłków podejmowanych przez instytucje publiczne i organizacje społeczne społeczeństwo wciąż nie do końca zdaje sobie sprawę z konsekwencji niedoboru wody pitnej, jak też nie bardzo wie, że może brać czynny udział w kształtowaniu dokumentów mających wpływ na racjonalnego gospodarowanie tym cennym surowcem.
W Polsce gospodarowaniem wodą zajmuje się Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie. Ta instytucja działa w oparciu o szereg przepisów prawa. Ponadto realizuje ważne cele gospodarcze, społeczne i środowiskowe wynikające z cyklicznie opracowywanych i aktualizowanych dokumentów programowych. Na mocy Działu VII ustawy Prawo Wodne mówiącym o zarządzaniu wodami; w rozdziale pierwszym, art. 315 zapisano, że cyt.: „Planowanie w gospodarowaniu wodami obejmuje następujące dokumenty planistyczne:
1) plany gospodarowania wodami na obszarach dorzeczy;
2) plany zarządzania ryzykiem powodziowym;
3) plan przeciwdziałania skutkom suszy;
4) plany utrzymania wód;
5) wstępną ocenę ryzyka powodziowego;
6) mapy zagrożenia powodziowego;
7) mapy ryzyka powodziowego;
8) wstępną ocenę stanu środowiska wód morskich;
9) zestaw właściwości typowych dla dobrego stanu środowiska wód morskich;
10) zestaw celów środowiskowych dla wód morskich;
11) program monitoringu wód morskich;
12) program ochrony wód morskich”.
Wszystkie z powyższych dokumentów są udostępniane publicznie i zgodnie z wymogami innych przepisów podlegają konsultacjom społecznym, podczas których każdy obywatel może sam lub w ramach działań prowadzonych w organizacjach pozarządowych zgłaszać ważne postulaty.
Jednym z celów ogólnopolskiej kampania edukacyjno - informacyjnej „Nie przelewaj” jest podnoszenia poziomu świadomości ekologicznej związanej z szeroko pojętą tematyką wodną, zaś mieszkańcy Polski, niezależnie od miejsca zamieszkania pośrednio lub bezpośrednio stosują się do wytycznych i zagadnień opisanych w takich dokumentach planistycznych. Jednym z najbardziej uniwersalnych zbiorów dokumentów są plany gospodarowania wodami na obszarach dorzeczy. Te dokumenty swoim znaczeniem obejmują nas wszystkich, bo dotyczą absolutnie każdego skrawka Polski. Obejmują dorzecza rzek: Wisły i Odry, Banówki, Dniestru, Dunaju, Łaby, Niemna, Pregoły i Świeżej, Jarft i Ücker i zlewni trzech mórz: Morza Bałtyckiego (99,7 % powierzchni kraju), Morza Północnego (0,1 % powierzchni kraju) oraz Morza Czarnego (0,2 % powierzchni kraju).
Poniża tabela przedstawia, jak duża liczba ludności zamieszkuje dane dorzecze.
L.p. |
Nazwa obszaru dorzecza |
Powierzchnia [km2] |
Ludność [tys.] |
1 |
obszar dorzecza Dniestru |
233 |
15,7 |
2 |
obszar dorzecza Dunaju |
385 |
31,7 |
3 |
obszar dorzecza Jarft |
212 |
5,4 |
4 |
obszar dorzecza Łaby |
238 |
18,8 |
5 |
obszar dorzecza Niemna |
2 515 |
122,5 |
6 |
obszar dorzecza Odry |
118 010 |
14 450,0 |
7 |
obszar dorzecza Pregoły |
7 522 |
517,3 |
8 |
obszar dorzecza Świeżej |
161 |
1,7 |
9 |
obszar dorzecza Ücker |
15 |
1,5 |
10 |
obszar dorzecza Wisły |
183 171 |
24 500,0 |
Źródło: Materiały Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska oraz „Analizy ekonomiczne korzystania z wód na obszarach dorzeczy w Polsce” (źródło: KZGW, Kraków, 2009)
Warto wziąć udział w konsultacjach społecznych Planów gospodarowania wodami.
Więcej informacji znajduje się na stronie https://apgw.gov.pl/pl/konsultacje-projekty-planow